Do badania jamy ustnej i gardła używa się szpatułki laryngologicznej.
Jest to etap badania, którego dzieci, ale również dorośli się obawiają. Nie ma ku temu powodu. Szpatułka służy do odchylenia warg, policzków, czy języka. Dzięki temu, można dokładnie obejrzeć błonę śluzową jamy ustnej oraz gardła i migdałków. Obawa pacjentów wynika prawdopodobnie z tego, że w przeszłości byli nieumiejętnie zbadani tym właśnie narzędziem i mają żywe wspomnienia związane z niewłaściwym użyciem szpatułki.
Jeśli koniec szpatułki dotknie podczas badania nasady języka, migdałka podniebiennego lub tylnej ściany gardła – wywoła wtedy nieprzyjemny odruch wymiotny. W prawidłowym badaniu unika się dotykania tych okolic, nie powodując żadnego dyskomfortu dla pacjenta.
Na początku ocenia się przedsionek jamy ustnej – błonę śluzową warg, policzków i dziąseł oraz uzębienie. Liczne ubytki próchnicze są jedną z najczęstszych przyczyn stanów zapalnych jamy ustnej i gardła oraz powiększenia węzłów chłonnych okolicy podżuchwowej.
W kolejnych etapach ocenie podlega język, okolica podjęzykowa, podniebienie twarde i miękkie, migdałki podniebienne oraz ściany gardła.
Jest to najlepszy moment badania, w którym można pobrać materiał do badania bakteriologicznego z rejonu objętego procesem zapalnym.